Περιγραφή θέματος
-
Ο εκπαιδευτικός έχει έτοιμα κομμένα χαρτάκια με τους 16 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (εκτός του Στόχου 17). Το κάθε χαρτάκι απεικονίζει και έναν Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης. Φροντίζει να έχει τόσα χαρτάκια όσα και οι μαθητές. Συνεπώς κάποιοι στόχοι επαναλαμβάνονται. Ζητάει από τον κάθε μαθητή να διαλέξει από ένα χαρτάκι. Οι μαθητές κάθονται σε κύκλο με αυτούς που έχουν τα ίδια χαρτάκια να κάθονται δίπλα. Οι μαθητές έχουν στη διάθεσή τους 3 λεπτά να σκεφθούν τι τους έρχεται στο μυαλό από την εικόνα που βλέπουν αλλά και από την ονομασία της. Στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός τοποθετεί ένα μεγάλο χαρτί του μέτρου μπροστά από τους μαθητές σχεδιάζοντας 16 μεγάλα τετράγωνα. Δίνει 5 λεπτά στους μαθητές να γράψουν ή να σχεδιάσουν αυτά που σκέφτηκαν για τη εικόνα τους στο αντίστοιχο τετράγωνο. Ο εκπαιδευτικός ρωτάει τους μαθητές τι πιστεύουν πως συμβολίζουν αυτές οι 16 εικόνες. Οι εικόνες είναι τυχαίες ή αποτελούν κομμάτια ενός παζλ; Τι παζλ θα ήταν αυτό και ποιόν θα αφορούσε; Ο εκπαιδευτικός κρατάει το χαρτάκι με τον στόχο νούμερο 17 (Συνεργασία για τους Στόχους) και ρωτάει τους μαθητές με ποιο τρόπο πιστεύουν πως είναι εφικτή μια τέτοια συνεργασία.
Ο εκπαιδευτικός στη συνέχεια προβάλει το εισαγωγικό βίντεο για τους 17 Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Το μεγαλύτερο μάθημα του κόσμου
Ο εκπαιδευτικός εξηγεί στους μαθητές πώς αν και όλοι οι παραπάνω Στόχοι αλληλοσυνδέονται μεταξύ τους στο επόμενο διάστημα θα εστιάσουμε την προσοχή μας σε έναν από αυτούς. Οι μαθητές θα είναι σε θέση να απαντήσουν σε αυτό στο τέλος του project. (15')
-
α. Ένας μαθητής από κάθε ομάδα αναλαμβάνει να τραβήξει ένα χαρτάκι από το δοχείο Α και να επιστρέψει στην ομάδα του. Στόχος των ομάδων είναι να σχεδιάσουν την ιστορία -πορεία ζωής -του αντικειμένου που αναγράφεται στο χαρτάκι που τράβηξαν. Εξηγήστε στους μαθητές πως σκοπός της δραστηριότητας είναι να αναρωτηθούν από πού ξεκινάει η ζωή ενός αντικειμένου και που αυτή τελειώνει.
Δίνετε στους μαθητές 5 λεπτά ώστε να συζητήσουν ομαδικά την πορεία που θα σχεδιάσουν. Στη συνέχεια δίνετε στην κάθε ομάδα από 1 λεπτό να παρουσιάσει και να εξηγήσει τα αποτελέσματα της. Οι περισσότερες ομάδες θα έχουν δημιουργήσει μια γραμμική πορεία στην ιστορία του αντικειμένου του δοχείου Α ενίοτε παραβλέποντας και την πρώτη ύλη για την δημιουργία.
(10’)Παράδειγμα 1. Εργοστάσιο (παραγωγή) – σπίτι (κατανάλωση) – σκουπίδια (απόρριψή)
Παράδειγμα 2. Εργοστάσιο (παραγωγή) – σπίτι (κατανάλωση) – ανακύκλωση (απόρριψή).
β. Ζητήστε από τους μαθητές να εντοπίσουν λάθη ή ελλείψεις στην ιστορία του αντικειμένου. Το πρώτο πρόβλημα που εντοπίζουν συνήθως οι μαθητές σε αυτή την ηλικία είναι η απουσία ανακύκλωσης του προϊόντος. Με ποιο τρόπο θα μπορούσε να ανακυκλωθεί το προϊόν; Η ομάδα σχεδιάζει ένα καταλληλότερο τέλος για την πορεία του αντικειμένου, τοποθετώντας το στην ανακύκλωση. Είναι όμως αυτό αρκετό; Ο εκπαιδευτικός καλείται να δώσει το πρώτο έναυσμα για προβληματισμό των ομάδων. Όταν ένα προϊόν ανακυκλώνεται δεν υπάρχουν καθόλου απορρίμματα; Πόσες από τις ομάδες ανακύκλωσαν εξαρχής το προϊόν τους και πόσες το επαναχρησιμοποίησαν πριν το ανακυκλώσουν;
*Σε περίπτωση που οι μαθητές δώσουν κατευθείαν το παράδειγμα 2 εστιάζετε στα βήματα πριν την τελική ανακύκλωση. Οι μαθητές ξεχνούν το τρίπτυχο Μείωση – Επαναχρησιμοποίηση- Ανακύκλωση, εστιάζοντας μόνο στην ανακύκλωση. Εκεί παρακινείτε τις ομάδες να επαναχρησιμοποιήσουν πριν ανακυκλώσουν. Με ποιους τρόπος μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί ένα προϊόν; Τι άλλο λείπει από την ιστορία του προϊόντος; Ο εκπαιδευτικός ρωτάει τους μαθητές για το πώς ένα εργοστάσιο ξεκινάει τη δημιουργία του προϊόντος. Μπορεί ο εκπαιδευτικός να φέρει ως παράδειγμα τον τρόπο δημιουργίας ενός φαγητού ή γλυκού. Τι είναι αυτό που χρειαζόμαστε όταν θέλουμε να φτιάξουμε ένα γλυκό ή ένα φαγητό; Τα υλικά! Έτσι και στην δημιουργία ενός αντικειμένου χρειάζονται τα υλικά. Που βρίσκονται τα υλικά αυτά; Ο εκπαιδευτικός μπορεί να γράψει τις απαντήσεις των μαθητών στον πίνακα ή να προβάλει μια διαφάνεια με τα παρακάτω.
Αν πρόκειται για ένα πλαστικό αντικείμενο βασικό υλικό για την δημιουργία του είναι το πετρέλαιο αυτό το βρίσκουμε στο υπέδαφος. Αν είναι γυάλινο βασικό υλικό είναι η άμμος. Αν είναι χάρτινο βασικό υλικό είναι το ξύλο. Αν είναι από αλουμίνιο βασικό υλικό είναι ο βωξίτης (πέτρωμα κάτω από τη Γη) *(Εικόνα διαφάνειας) (10')
γ. Οι μαθητές σχεδιάζουν τα υλικά από τα οποία γεννιέται ένα αντικείμενο καθώς και τον τρόπο συλλογής τους. Ο εκπαιδευτικός δίνει χρόνο σε όλες τις ομάδες να παρατηρήσουν τα σχέδια τους και να εντοπίσουν και να καταγράψουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις κατά την συλλογή των υλικών, κατά την παραγωγή, κατά την κατανάλωση και κατά την απόρριψη.
Συζητήστε με τους μαθητές την περιβαλλοντική επιβάρυνση που προκύπτει από τη συνεχή άντληση των φυσικών πόρων για την παραγωγή των υλικών καθώς και τα προβλήματα που δημιουργούνται από τη λειτουργία των εργοστασίων.
Ο εκπαιδευτικός μπορεί αφουγγραζόμενος της ανάγκες του τμήματος να δουλέψει σε μετέπειτα πρότζεκτ αποκλειστικά στις περιβαλλοντικές συνέπειες όπως
- Επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου
- Επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα
-
α. Στο σημείο αυτό ένας μαθητής από κάθε ομάδα αναλαμβάνει να τραβήξει ένα χαρτάκι από το δοχείο Β και να επιστρέψει στην ομάδα του. Στόχος των ομάδων είναι να σχεδιάσουν την ιστορία - πορεία ζωής του οργανισμού που αναγράφεται στο χαρτάκι που τράβηξαν. Ακολουθούν την ίδια διαδικασία σκεπτόμενοι από τη γέννηση έως το θάνατο του οργανισμού.
Παράδειγμα: Γένεση φυτού από σπόρο στο χώμα – μεγάλωμα οργανισμού από ήλιο και νερό (εποχές) - θάνατος οργανισμού – ξεραίνεται, θάβεται στο χώμα. (10')
β. Ζητήστε από τους μαθητές να παρατηρήσουν τα δύο σχέδια που έκαναν και να τα συγκρίνουν. Ποιο από τα δύο φαίνεται να ακολουθεί κυκλική πορεία και πιο γραμμική; Πότε το τέλος είναι ίδιο με την αρχή; Θα μπορούσαμε να συνδυάσουμε τα δύο σχέδια που φτιάξαμε; Με ποιο τρόπο;
Οι μαθητές δίνουν διαφορετικές απαντήσεις και ο εκπαιδευτικός εστιάζει στο γεγονός πως καθώς πλέον γνωρίζουμε το πρόβλημα ψάχνουμε να βρούμε λύση σχεδιάζοντας εξαρχής ένα προϊόν το οποίο να έχει στοιχεία και από τα δυο σχέδια που δημιουργήσαμε. (5')
-
Ο εκπαιδευτικός προβάλει το παρακάτω βίντεο ώστε οι μαθητές να ανακεφαλαιώσουν όλα τα παραπάνω.
Με αφορμή το βίντεο ακολουθεί συζήτηση για το τι θα συνέβαινε αν ένα προϊόν ήταν εξαρχής σχεδιασμένο ώστε μετά από κάποια χρόνια να επιστραφεί στον κατασκευαστή του και εκείνος να δημιουργήσει από αυτό ένα καινούργιο για να μας το δώσει, χωρίς να χρειαστεί να αγοραστούν νέα υλικά. Ποια θα ήταν τα οφέλη; Ποια είναι η διαφορά από την ανακύκλωση ενός αντικειμένου; (10')
-
Διεύθυνση URL
Πηγή: www.ellenmacarthurfoundation.org
-
-
α. Οι μαθητές στις ομάδες τους αναλαμβάνουν να δημιουργήσουν στο χαρτί του μέτρου που διαθέτουν μία λίστα με όλα εκείνα τα αντικείμενα - συσκευές που έχουν στο σπίτι τους και που κατά καιρούς χρειάζονται αλλαγή ή επιλέγουν οι ίδιοι να τα αλλάξουν.
Τι συνέβαινε έως τώρα που πήγαιναν όλα αυτά τα «άχρηστα» αντικείμενα; Τι θα συνέβαινε αν όλα τα παραπάνω επιστρέφονταν στους αρχικούς κατασκευαστές με σκοπό την δημιουργία νέων αντικειμένων; Θα υπήρχαν περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη; Για ποιους; Παροτρύνετε τους μαθητές να απαντήσουν στα παραπάνω ερωτήματα εκφραζόμενοι καλλιτεχνικά. (10')
β. Ζητήστε από τους μαθητές να σκεφθούν τρόπους που θα κινητοποιήσουν τους καταναλωτές να επιστρέψουν τα προϊόντα στους κατασκευαστές. π.χ οικονομικά οφέλη μια μορφή ενοικίασης των αντικειμένων.
Ζητήστε από τους μαθητές να σχεδιάσουν μια νέα πορεία ζωής – ιστορία για το αρχικό αντικείμενο μελέτης τους σκεπτόμενοι πλέον ένα κυκλικό μοντέλο ανάπτυξης. (10')
Εναλλακτικά, ακολουθώντας τις οδηγίες του φύλλου δραστηριότητας 12_1 ζητήστε από τους μαθητές να δημιουργήσουν τη δική τους ιστορία βασιζόμενη στο μοντέλο της κυκλικής οικονομίας
-
Εργασία για το σπίτι: Οι μαθητές μπορούν να κάνουν μια μικρή έρευνα αναζητώντας προϊόντα (τρόφιμα, αντικείμενα) τα οποία κατά το στάδιο παραγωγής τους μπορούν να ακολουθήσουν το κυκλικό μοντέλο. Είτε αυτά δημιουργήθηκαν από "απόβλητα" άλλων προϊόντων είτε τα δικά τους "απόβλητα", κατά την απόρριψη τους χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη για τη δημιουργία νέων προϊόντων.
-
Η αξιολόγηση των μαθητών επιτυγχάνεται μέσα από την τελική καλλιτεχνική τους δημιουργία – σχεδίαση της νέας πορεία ζωής – ιστορίας για το αρχικό αντικείμενο μελέτης καθώς και από τη δραστηριότητα του φύλλου 12_2.
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας
