Κλιματική αλλαγή – οι επιπτώσεις

Λιώνουν οι πάγοι. Η θαλάσσια περιοχή που καλύπτεται από τον Αρκτικό πάγο στο Βόρειο Πόλο έχει συρρικνωθεί τις τελευταίες δεκαετίες κατά 10%, και το πάχος του πάγου επάνω από το νερό έχει μειωθεί κατά περίπου 40%. Στην άλλη πλευρά της γης, ο πάγος που καλύπτει την Ανταρκτική έχει γίνει ασταθής.

Υποχωρούν οι παγετώνες. Μέχρι το 2050 είναι πιθανό να εξαφανιστεί το 75% των παγετώνων στις Ελβετικές Άλπεις. Ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας. Τον προηγούμενο αιώνα, η στάθμη της θάλασσας ανυψώθηκε κατά 12 μέχρι 22 cm και προβλέπεται ότι τον εικοστό πρώτο αιώνα θα ανυψωθεί μέχρι και 59 cm. Ωστόσο, οι τιμές αυτές δεν περιλαμβάνουν τις μελλοντικές γρήγορες μεταβολές στην κίνηση των πάγων από την Γροιλανδία και την Ανταρκτική, πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι δυνατό να αποκλειστούν μεγαλύτερες τιμές ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

Ακραία καιρικά φαινόμενα είναι συνηθέστερα. Καταιγίδες, πλημμύρες, ξηρασίες και κύματα καύσωνα θα εμφανίζονται όλο και πιο συχνά. Την τελευταία δεκαετία, έγιναν στον κόσμο τρεις φορές περισσότερες φυσικές καταστροφές λόγω του καιρού, συγκριτικά με τη δεκαετία του 1960. Από το 2070 και μετά, στην Ευρώπη μπορεί να παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα καύσωνα όπως εκείνο του 2003, χρόνο παρά χρόνο. Ο καύσωνας του καλοκαιριού 2003 επέφερε τον πρόωρο θάνατο 35.000 Ευρωπαίων, κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, προκλήθηκαν πυρκαγιές μεγάλης έκτασης αλλά και γεωργικές καταστροφές, αξίας άνω των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Απώλεια της βιοποικιλότητας: Η αλλαγή της θερμοκρασίας θα αποβεί μοιραία για αρκετά ζώα και φυτά. Πολλά είδη ζώων, όπως οι πολικές αρκούδες, οι φώκιες, οι θαλάσσιοι ίπποι και οι πιγκουίνοι, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα.

Για την Ελλάδα

Η βεβαιότητα για την αλλαγή του κλίματος και τις επιπτώσεις της αγγίζει πλέον και την Ελλάδα. Η θερμοκρασία στη χώρα μας μπορεί να ανέβει κατά 3,1-5,1°C έως το 2100, ενώ η μέση μέγιστη θερμοκρασία τον Ιούλιο μπορεί να φτάσει τους 41°C κατά την περίοδο 2071-2100, σε αντιδιαστολή με τους 33°C την περίοδο 1961-1990. Επιπλέον, η στάθμη της θάλασσας είναι πιθανό να ανέβει 50 εκατοστά έως το 2100, δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα στις παραθαλάσσιες περιοχές. Η Θεσσαλονίκη, μάλιστα, θεωρείται από τις πιο ευάλωτες περιοχές.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της ΜΚΟ WWF Ελλάς και την επιστημονική έκθεση που εκδόθηκε, η ήδη υπάρχουσα δυσφορία των κατοίκων στις πόλεις πρόκειται να ενταθεί. Οι κάτοικοι πόλεων, όπως η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, η Λαμία και η Λάρισα, θα υπόκεινται μέχρι και σε 20 περισσότερες ημέρες καύσωνα. Παράλληλα, σε Λαμία, Λάρισα, Βόλο, Θεσσαλονίκη και Αθήνα, η συνολική βροχόπτωση θα μειωθεί, αλλά αναμένεται να αυξηθούν κατά 10-20% οι ακραίες βροχοπτώσεις. Με άλλα λόγια, φαίνεται πως αυξάνεται ο κίνδυνος τόσο για πλημμυρικά επεισόδια όσο και για εξάπλωση πυρκαγιών στα περιαστικά δάση.

Σημαντικά θα επηρεαστούν και οι τουριστικοί προορισμοί της χώρας μας. Από 5 έως και 15 περισσότερες θα είναι οι μέρες με καύσωνα στους υπό εξέταση τουριστικούς νομούς, ενώ θα αυξηθούν περαιτέρω και οι νύχτες όπου η θερμοκρασία δεν θα πέφτει κάτω από τους 20°C, κυρίως στις νησιωτικές περιοχές, όπως η Ρόδος και τα Χανιά. Κάτι τέτοιο, σε συνδυασμό με υψηλά επίπεδα υγρασίας, μπορεί να επιδεινώσει τις συνθήκες δυσφορίας. Ακόμη ένας αρνητικός παράγοντας είναι και η πρόβλεψη για σημαντική αύξηση του κινδύνου εξάπλωσης πυρκαγιάς στις υπό εξέταση τουριστικές περιοχές. Από την άλλη, η έρευνα δείχνει πως θα αυξηθούν, κατά σχεδόν ένα μήνα, οι ημέρες με θερμοκρασία άνω των 25°C, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.

Οι δέκα μεγαλύτεροι αγροτικοί νομοί της χώρας θα δεχθούν μεγάλη πίεση από την κλιματική αλλαγή, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι μέρες καύσωνα, οι συνεχόμενες ημέρες χωρίς βροχή, να μειωθούν οι χειμερινές βροχοπτώσεις και συνεπώς να αυξηθεί κατά πολύ ο κίνδυνος πυρκαγιάς. Για παράδειγμα, στην Εύβοια αναμένονται περισσότερες από 25 επιπλέον ξηρές ημέρες σε σχέση με σήμερα, οι Σέρρες και η Λάρισα θα ζήσουν 20 περισσότερες μέρες καύσωνα, ενώ στο Ηράκλειο και την Πέλλα οι βροχοπτώσεις το χειμώνα θα μειωθούν κατά 15%. Οποιαδήποτε πρόβλεψη για πιθανές βλάβες στις καλλιέργειες είναι παρακινδυνευμένη αλλά τα γενικά ευρήματα φανερώνουν αυξημένο κίνδυνο για ερημοποίηση νέων εκτάσεων και μείωση στη διαθεσιμότητα νερού.

Η κλιματική αλλαγή θα θέσει σε τρομερή δοκιμασία και τους Εθνικούς Δρυμούς, καθώς προβλέπεται αύξηση των ημερών με υψηλό ρίσκο εμφάνισης πυρκαγιάς σε όλους τους Δρυμούς της χώρας.

Πηγή: http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/pdf/toolkit_el.pdf   

Έκθεση της ΜΚΟ WWF «Το αύριο της Ελλάδας: επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα κατά το άμεσο μέλλον»