Φαινόμενο του Θερμοκηπίου – Κλιματική Αλλαγή

Η φυσική διαδικασία
Οι ακτίνες του ήλιου θερμαίνουν την επιφάνεια της γης. Καθώς η θερμοκρασία στη γη αυξάνεται, η θερμότητα επιστρέφει στην ατμόσφαιρα. Ένα μέρος αυτής απορροφάται ή αντανακλάται πίσω στη γη από τα αέρια, που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα, όπως το CO2, οι υδρατμοί, το οξείδιο του αζώτου, το μεθάνιο και το όζον. (τα αέρια αυτά τα ονομάζουμε και αέρια του θερμοκηπίου)

Αυτή η φυσική διαδικασία ονομάζεται φαινόμενο του θερμοκηπίου και είναι αυτή που ευθύνεται για τη ζωή στον πλανήτη μας. Χωρίς αυτή, ο μέσος όρος θερμοκρασίας του πλανήτη μας θα ήταν -18°C.

Πότε όμως δημιουργείται το πρόβλημα;
Λόγω των επιπτώσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας στο περιβάλλον τον τελευταίο αιώνα, η συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, το 80% των οποίων αποτελεί το CO2, αυξάνεται ταχύτατα, σήμερα η συγκέντρωση είναι υψηλότερη απ’ ό,τι τα τελευταία 650.000 χρόνια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθεί ο μέσος όρος της θερμοκρασίας κατά 0,74°C σε όλο τον κόσμο και κατά 1°C στην Ευρώπη. Με τη χρήση καυσίμων, όπως για παράδειγμα της βενζίνης και του πετρελαίου, για την παραγωγή ενέργειας, η ανθρωπότητα έχει προκαλέσει την έκλυση τεράστιων ποσοτήτων CO2 στην ατμόσφαιρα. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλα αέρια του θερμοκηπίου προερχόμενα από ορισμένες βιομηχανικές δραστηριότητες, τη γεωργία και τις χωματερές.

ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Φανταστείτε ένα θερμοκήπιο. Είναι ένας χώρος που γύρω-γύρω έχει τζάμια ή λευκό ημιδιάφανο πλαστικό.
Η γη μας, στρογγυλή, γύρω-γύρω σε μικρή απόσταση, καλύπτεται από ένα στρώμα από αέρια, τα λεγόμενα «αέρια του θερμοκηπίου».

Πώς δουλεύουν τα θερμοκήπια; Το ηλιακό φως μπαίνει στα θερμοκήπια και ζεσταίνει το χώρο και τα φυτά.

Ανάλογα και στη γη, οι ακτίνες του ήλιου περνούν το στρώμα των αερίων και φτάνουν στην επιφάνεια της γης όπου βρισκόμαστε εμείς.

Ενώ όμως η ακτινοβολία του ήλιου μπαίνει εύκολα μέσα στο θερμοκήπιο, μετά δεσμεύεται στο εσωτερικό του και δε βγαίνει έξω, με αποτέλεσμα ο χώρος να ζεσταίνεται πολύ περισσότερο. Αυτό μας επιτρέπει να καλλιεργούμε αγαθά, που χρειάζονται ζέστη για να μεγαλώσουν, όλες τις εποχές του χρόνου. Τα αέρια που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα επιτρέπουν σε κάποιο μέρος της ακτινοβολίας του ήλιου να περάσει και να φτάσει στην επιφάνεια της γης, εμποδίζοντάς την όμως να επιστρέψει στο διάστημα. Με αυτόν τον τρόπο, ο πλανήτης μας είναι όσο ζεστός χρειάζεται για την ανάπτυξη της ζωής. Διαφορετικά, η θερμοκρασία θα ήταν περίπου -18οC, όσο δηλαδή και η κατάψυξη του σπιτιού μας.

Ποιο είναι το πρόβλημα;

Το πρόβλημα είναι ότι τα αέρια (διοξείδιο του άνθρακα κ.ά.) που εκπέμπονται με τη χρήση (καύση) πετρελαίου, βενζίνης ή λιγνίτη, από τα αυτοκίνητα, τα εργοστάσια, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα και κάνουν πιο πυκνό το στρώμα που βρίσκεται γύρω από τη γη απ’ ό,τι πρέπει. Έτσι, τα αέρια κρατάνε πολύ περισσότερη ζέστη κοντά στην επιφάνεια του πλανήτη, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η θερμοκρασία, περισσότερο απ’ ότι χρειάζεται για να υπάρχει η ζωή, όπως μέχρι σήμερα.

Στην Ελλάδα

Οι βασικές πηγές εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην Ελλάδα και η συμβολή τους στις συνολικές εκπομπές σύμφωνα με την τελευταία επίσημη απογραφή που έχει κατατεθεί στην Γραμματεία της Σύμβασης για τη κλιματική αλλαγή (απογραφή έτους 2006, στοιχεία ετών 1990-2004):